Θάσος: Εκτέλεση με τρομερή ακρίβεια «μαρτυρά» ο αρχαίος σκελετός που βρέθηκε σε ανασκαφή ..

Στο νησί της Θάσου, στο βορειοανατολικό Αιγαίο, οι αρχαιολόγοι έφεραν στο φως δεκάδες τάφους που χρονολογούνται στην Ελληνιστική Περίοδο, από τον 4ο έως τον 1ο αιώνα π.Χ. Ειδικότερα, ωστόσο, ο σκελετός ενός άντρα, προσέλκυσε την προσοχή καθώς το πιθανότερο εκτελέστηκε με μεγάλη ακρίβεια, με χτύπημα στο στέρνο.

Τα παραπάνω γράφει στο Forbes η κ. Κριστίνα Κιλγκρόουβ (Kristina Killgrove), βιοαρχαιολόγος, συγγραφέας και επιστήμονας. Τακτικά, αναφέρει η ίδια, ασχολείται με σκελετούς από αρχαίους πληθυσμούς, ώστε να μελετήσει για την υγεία τους, τη διατροφή τους και τον τρόπο ζωής τους.
Το άρθρο αναφέρει:
Τουλάχιστον από τον 7ο αιώνα π.Χ. το νησί της Θάσου αποτελούσε σημαντική τοποθεσία του ελληνικού κόσμου, όπως καταγράφεται από τους αρχαίους, Ηρόδοτο και Θουκυδίδη και όπως αποκαλύπτουν πολυάριθμες ανασκαφές τις περασμένες δεκαετίες από αρχαιολόγους.
Οι κάτοικοι της Θάσου, τα αρχαία χρόνια, είχαν χτίσει οικισμούς και οχυρά και ελέγχοντας τις θαλάσσιες διαδρομές στην περιοχή απέκτησαν πλούτη και ισχύ.
Η ανασκαφή σε αρχαίο κοιμητήριο στο νησί αποκάλυψε τμήματα οικογενειακών τάφων της Ελληνιστικής και της Ρωμαϊκής Περιόδου που περιέχουν σκελετούς αντρών και γυναικών, κάθε ηλικίας.
Ενας συγκεκριμένος σκελετός, ωστόσο, προκάλεσε το ιδιαίτερο ενδιαφέρον του αρχαιολόγου Αναγνώστη Αγελαράκη (Anagnostis Agelarakis) του Adelphi University της ΝΥ, ώστε να τον μελετήσει σε κάθε λεπτομέρεια. Τα αποτελέσματα της έρευνας του δημοσιεύτηκαν στο Access Archaeology.

Ο κ. Αγελαράκης ανακάλυψε ότι ο σκελετός ανήκε σε άντρα και ότι, βάσει της φθοράς στις αρθρώσεις και τα δόντια του, ήταν πιθανώς 50 ετών όταν πέθανε. Περαιτέρω, ο μεγάλος σκελετός, δείχνει πως ενδεχομένως είχε εμπλακεί σε απαιτητικές σωματικά εργασίες και δραστηριότητες.

Τίποτε από τα παραπάνω δεν αποτελούσαν έκπληξη για τον κ. Αγελαράκη, καθώς οι αρχαίοι Ελληνες, είναι γνωστό πως έκαναν αρκετή σωματική εργασία στη ζωή τους.
Οταν ωστόσο τα κόκκαλα καθαρίστηκαν στα ειδικά εργαστήρια του Αρχαιολογικού Μουσείο Θάσου, ο κ. Αγελαράκης παρατήρησε κάτι παράξενο: Μία τρύπα χαμηλά στο στέρνο.
Το ανθρώπινο σώμα μπορεί να έχει διαφορετικότητες, συχνά εξωτερικές τρύπες ή κόκκαλα, των οποίων η παρουσία (ή η απουσία) μπορεί να είναι κληρονομική.
Οι διαφοροποιήσεις αυτές είναι επιλεκτικά ουδέτερες, ώστε να μην εξαλείφονται από το ανθρώπινο είδος, αλλά είναι χρήσιμες στους βιοαρχαιολόγους που ενδιαφέρονται να εντοπίσουν γενετικές σχέσεις χωρίς να κάνουν καταστροφικές αναλύσεις όπως αυτή για το DNA. Μία από αυτές τις κοινές διαφοροποιήσεις είναι μία τρύπα χαμηλά στο στέρνο, γνωστή ως «sternal foramen», που συναντάται σχεδόν στο 5% του πληθυσμού.
«Κατέστη άμεσα προφανές», σημειώνει ο κ. Αγελαράκης, «πως αυτή η περίπτωση δεν είχε να κάνει με ανωμαλία ανάπτυξης ‘sternal foramen’, αλλά με μία πολυεπίπεδη μηχανικά προκαλούμενη τρύπα, που είχε προκληθεί από επανειλημμένο τραυματισμό στο στήθος».
Φαινόταν μία πληγή εισόδου, εμφανώς προκαλώντας την εκτίμηση για ένα τραύμα διείσδυσης, και δεν υπήρχαν σημάδια ίασης. Ο άντρας αυτός είχε μαχαιρωθεί.
Για να υπάρξει περαιτέρω φως στο μηχανισμό του τραύματος, ρώτησα τον Πάτρικ Ράντολφ-Κίνεϊ (Patrick Randolph-Quinney), δικαστικό ανθρωπολόγο στο University of Central Lancashire, τη γνώμη του. «Θεωρώ ότι ο κ. Αγελαράκης έχει μία υπόθεση», είπε. «Ενα διεισδυτικό τραύμα, θανάσιμο, προκύπτει από ορισμένες ανωμαλίες που φαίνονται στον σκελετό».
Αν και δεν είναι πλήρως πεπεισμένος για το σημείο εισόδου, σημείωσε ότι η πληγή εξόδου, ή η πίσω πλευρά του στέρνου έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Εχει οξείες άκρες κοκκάλου, κάτι που αποκλείει τραυματισμό μετά θάνατο και τη γενετική διαφοροποίηση (sternal foramen).
Τα πλατιά οστά, όπως το στέρνο αντιδρούν διαφορετικά σε τραυματισμούς σε σχέση με τα μακριά οστά των χεριών και των ποδιών. «Σε περιπτώσεις τραυμάτων από βέλος», ανέφερε ο κ. Ράντολφ-Κίνεϊ, «η εμπειρία μου λέει πως ‘χτυπούν’ μπαίνοντας στο πλατύ οστό, αφήνοντας σημαντικά ίχνη στο σημείο εισόδου και εξόδου, παρόμοια με αυτά στις φωτογραφίες στο άρθρο του κ. Αγελαράκη. Πιστεύω ότι έχει δίκιο για τον τραυματισμό, αλλά ίσως για λάθος λόγους».
Χωρίς στοιχεία για να «διαγνωστεί» απλά πως αυτός ο αρχαίος άντρας από τη Θάσο πέθανε από μαχαιριές, ο κ. Αγελαράκης, προσπάθησε να βρει τι είδους όπλο προκάλεσε αυτό το παράξενο τραύμα.
Για να το καταφέρει αυτό, με τους συνεργάτες του, δημιούργησαν το σχήμα του όπλου, βάσει του τραύματος και έφτιαξαν ένα μοντέλο 3D από κερί. Εκαναν ένα καλούπι από αυτό ώστε να το κατασκευάσουν σε χαλκό.
Οταν η διαδικασία ολοκληρώθηκε ο κ. Αγελαράκης μπορούσε να προτείνει ότι το όπλο αυτό ήταν «σταυρωτήρ» ή «στύραξ» (δόρυ) ή αιχμή ενός κονταριού. Με την ομάδα του χρησιμοποίησαν το όπλο που έφτιαξαν σε ένα ανδρείκελο ώστε να προσδιορίσουν τη δύναμη και τη κατεύθυνση του μοιραίου χτυπήματος.
Δεδομένης της ταυτοποίησης του όπλου, ο κ. Αγελαράκης υποθέτει πως το χτύπημα έγινε από κοντά, με δύναμη, με το θύμα ακινητοποιημένο, ίσως με τα χέρια του δεμένα πίσω από την πλάτη «ώστε να δεχθεί ένα ισχυρό και ακριβές, ανατομικά υπολογισμένο και εκτελεσμένο, χτύπημα στην εσωτερική κάτω περιοχή του θώρακα».
Επί της ουσίας αυτός που κρατούσε το δόρυ προκάλεσε ένα μοιραίο χτύπημα στο στήθος του άντρα από τη Θάσο, προκαλώντας καρδιακή ανακοπή, ενώ αιμορραγούσε. Ο κ. Αγελαράκης σημειώνει πως είναι σχεδόν βέβαιος ότι επρόκειτο για «εκτέλεση προετοιμασμένη».
Ο σκελετός του ήταν θαμμένος σε ατομικό τάφο, μεταξύ άλλων οικογενειακών, χωρίς να υπάρχει κάποια ένδειξη πως είχε κάποια άλλη διαφορετική μεταχείριση. Λόγω της απλής ταφής του, ο κ. Αγελαράκης, εκτιμά ότι δεν είχε καταδικαστεί σε σημαντική τιμωρία επειδή ήταν προδότης ή συνωμότης.
Ισως «μπορεί να θεωρηθεί ότι ο πρόωρος και βίαιος θάνατός του μπορεί να ήταν αποτέλεσμα πολιτικοστρατιωτικής αναταραχής ή αντίποινων, πιθανώς κατά τη διάρκεια ωθούμενων αλλαγών καθεστώτος» που συνέβησαν στην Ελληνιστική Περίοδο.
Αν και αυτός ο άντρας μαχαιρώθηκε, ανήκε πιθανώς σε υψηλή τάξη και, όπως καταλήγει ο κ. Αγελαράκης, «μπορεί να αναγνωριζόταν ως άξιος αντίπαλος».
Οσον αφορά στην ανασκαφή της Θάσου, σημειώνεται πως σημαντικότατα ευρήματα κλασικών και ελληνιστικών χρόνων έφεραν στο φως οι ανασκαφές που πραγματοποίησε προ ετών στη Νεκρόπολη της Αρχαίας Θάσου η ΙΗ’ Εφορία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων.
Σε ανασκαφική έρευνα που έγινε σε ιδιόκτητο οικόπεδο στο Λιμένα, σε μικρή απόσταση από το νέο λιμάνι και σε άμεση γειτνίαση με τη θάλασσα, αποκαλύφθηκε εκτεταμένη συστάδα τάφων που χρονολογούνται από τις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ. ως το τέλος του 1ου αιώνα π.Χ.
Συνυπήρχαν αρκετοί τύποι τάφων: Κιβωτιόσχημοι, με πλευρές, δηλαδή, από μαρμάρινες πλάκες, τάφοι κατασκευασμένοι με πλίνθινα ή λιθόκτιστα τοιχώματα, κεραμοσκεπείς, και εγχυτρισμοί, με ενταφιασμό του νεκρού σε μεγάλο αγγείο, συνήθως αμφορέα ή υδρία.
Υπήρχαν, ωστόσο, και ελεύθερες ταφές, ίσως λόγω της υπερβολικής πυκνότητας που εμπόδιζε από μια εποχή και μετά την τοποθέτηση νέων ταφικών μνημείων. Σε αρκετές περιπτώσεις, διαπιστώθηκε η συνήθεια καύσης των νεκρών και ανακομιδής των παλαιότερων λειψάνων.
Στους τάφους που βρέθηκαν στο κεντρικό τμήμα του οικοπέδου, μέσα στο στρώμα της άμμου, ήρθαν στο φως σκελετοί σε άριστη κατάσταση διατήρησης, γεγονός εξαιρετικής σημασίας για την ανθρωπολογική μελέτη που ακολούθησε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Αdelphi της Νέας Υόρκης.
Επίσης, αξίζει να επισημανθεί ότι στο οικοδομικό υλικό των τάφων εντοπίστηκαν θραύσματα από αρχιτεκτονικά μέλη παλαιότερων μνημειακών κτιρίων της πόλης των κλασικών χρόνων, που το υλικό τους χρησιμοποιήθηκε εδώ, αφού προφανώς τα ίδια είχαν καταστραφεί.
Μεγαλύτερο ενδιαφέρον εμφανίζουν τα ίδια τα ευρήματα των τάφων, ιδιαιτέρως σπάνια και εντυπωσιακά κτερίσματα των νεκρών, γεγονός που κάνει το τμήμα αυτό της αρχαίας νεκρόπολης ένα από τα πλουσιότερα που έχουν ανασκαφεί στο νησί τις τελευταίες δεκαετίες.
Ανάμεσά τους ξεχωρίζουν τα περίτεχνα χρυσά κοσμήματα: περιδέραια, δαχτυλίδια με παραστάσεις στη σφενδόνη, πόρπες, δανάκες-προσωπεία, αλλά και σκουλαρίκια διακοσμημένα με άνθη, δελφίνια και Νίκες.
Συχνά και τα ασημένια βραχιόλια, δαχτυλίδια και νομίσματα. Βρέθηκε επίσης πληθώρα χάλκινων αντικειμένων, οστέινα και πήλινα εργαλεία, παιχνίδια, σύνεργα υφαντικής και μινιατούρες. Ιδιαίτερη μνεία απαιτείται για τα σπάνια σύνολα αγγείων και τα πολυάριθμα ειδώλια θεών, ανθρώπων και ζώων, κυρίως ταύρων.
Τα ειδώλια είναι τα περισσότερα γυναικεία, καθιστές ή όρθιες μορφές με περίτεχνες κομμώσεις. Υπάρχουν ακόμη Σιληνοί και Μαινάδες, διονυσιακά συμπλέγματα, απεικονίσεις του Απόλλωνα και της Νίκης, ενώ δεν απουσιάζουν τα μυθολογικά-νεκρικά θέματα, όπως η Αφροδίτη σε κύκνο.
Σε εξαιρετική κατάσταση λάγυνοι, σκύφοι με ανάγλυφη διακόσμηση, μελαμβαφείς κάνθαροι, κύλικες από το Νότιο Αιγαίο και την Ιωνία, ληκύθια, λυχνάρια, μυροδοχεία, υδρίες κ.ά.
πηγη iellada.gr