Το «όχι» του Σαρτρ για το βραβείο Νόμπελ

Στις 22 Οκτωβρίου 1964 ο Ζαν Πολ Σαρτρ αρνείται να παραλάβει το βραβείο για το Νόμπελ Λογοτεχνίας που του απένειμε η Σουηδική Ακαδημία.

Θεατρικός συγγραφέας, μυθιστοριογράφος, σεναριογράφος, κριτικός λογοτεχνίας και πολιτικός ακτιβιστής, ο Ζαν Πολ Σαρτρ ήταν ένας από τους πρωταγωνιστές της γαλλικής φιλοσοφίας του 20ου αιώνα και δίχως υπερβολή αποτέλεσε την κινητήριο δύναμη πίσω από τον υπαρξισμό.

Στις 22 Οκτωβρίου του 1964, ωστόσο, ο Γάλλος φιλόσοφος έγινε γνωστός για έναν άλλο λόγο: Για την περιβόητη άρνησή του να παραλάβει το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας, το οποίο του απένειμε η Σουηδική Ακαδημία.

Διαβάστε Επίσης

Ολυμπιακός: «Σαρώνει» την εγχώρια αγορά

Όταν οι φήμες άρχισαν να κυκλοφορούν ότι ήταν στην κούρσα για το βραβείο, ο Σαρτρ έγραψε αμέσως στην Ακαδημία για να τους ενημερώσει ότι ήθελε να αποσυρθεί το όνομά του από τις υποψηφιότητες. Αγνοώντας ότι δεν μπορούσε να γίνει καμία διαβούλευση μεταξύ της Ακαδημίας και των υποψηφίων, ο Σαρτρ τιμήθηκε τελικά με το Νόμπελ Λογοτεχνίας στις 22 Οκτωβρίου για το έργο του που ήταν «πλούσιο σε ιδέες, με πνεύμα ελευθερίας και αναζήτηση της αλήθειας».

Ο ίδιος αρνήθηκε να το παραλάβει, επικαλούμενος προσωπικούς και αντικειμενικούς λόγους σε μια δήλωση που έκανε στον σουηδικό Τύπο. Με την αποδοχή οποιουδήποτε βραβείου, ο Σαρτρ θεωρούσε ότι θα συνέδεε το όνομά του με το όργανο που θα τον τιμούσε. Ο διάσημος Γάλλος είχε την πεποίθησή ότι η ανταλλαγή γνώσης και πολιτισμού μεταξύ της Ανατολής και της Δύσης πρέπει να γίνεται μεταξύ των ανθρώπων, χωρίς την παρέμβαση των θεσμικών οργάνων.

«Ο συγγραφέας πρέπει να αρνηθεί να μετατρέψει τον εαυτό του σε όργανο, ακόμα κι αν αυτό συμβαίνει κάτω από τις πιο τιμητικές περιστάσεις, όπως στην προκειμένη περίπτωση» είπε στις δηλώσεις του στον Τύπο. «Αυτή η στάση είναι φυσικά, εντελώς δική μου και δεν περιέχει καμία κριτική σε όσους έχει ήδη απονεμηθεί το βραβείο», τόνισε στη δήλωσή του και κατέληξε: «Αν υπογράφω τώρα ως Ζαν Πολ Σαρτρ, δεν θα είναι το ίδιο πράγμα με το να υπογράψω ως ο βραβευμένος με Νόμπελ Ζαν Πολ Σαρτρ».

Πάντως αυτή δεν ήταν η πρώτη φορά που ο Σαρτρ είχε αρνηθεί επίσημες τιμές. Το 1939 ο Σαρτρ υπηρέτησε στον γαλλικό στρατό ως μετεωρολόγος, πριν συλληφθεί από τα γερμανικά στρατεύματα το 1940. Πέρασε εννέα μήνες ως αιχμάλωτος πολέμου και το 1945, όταν του προσφέρθηκε το ύψιστο βραβείο να γίνει μέλος της λεγεώνας της τιμής («Légion d' honneur»), αρνήθηκε…

 πηγη fosonline.gr