Από τους Γερμανούς κατακτητές στα Αμερικανάκια...Αφιέρωμα: Τα σοκάκια της Τρούμπας / Μέρος 3o

Ο καλός κόσμος μας -Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια- αφού διασκέδαζε κατηφόριζε στην Τρούμπα για να πάρει ένα ποτό και να παρακολουθήσει στριπτίζ.

Αριστερά: η Ελένη Ανουσάκη στην πρώτη της εμφάνιση με την Δέσπω Διαμαντίδου στην ταινία «Κόκκινα φανάρια»

Από το 1937, οπότε έκλεισαν τα Βούρλα και το εκεί συγκρότημα διαμορφώθηκε σε φυλακή, ο… επί πληρωμή έρωτας άρχισε να μεταφέρεται στην Τρούμπα.

Η αρχή έγινε στη διάρκεια της γερμανικής κατοχής, οπότε παλαιοί Πειραιώτες εγκατέλειψαν την περιοχή, που γινόταν στόχος συχνών βομβαρδισμών, και ταυτόχρονα λειτούργησαν ξανά ορισμένα καμπαρέ, με πελάτες Γερμανούς και μαυραγορίτες.

Να σημειώσουμε ότι πρόσφατα βρέθηκαν ευρήματα που δείχνουν ότι το Διοικητήριο των γερμανικών δυνάμεων κατοχής βρισκόταν στο μέγαρο Ποτόγλου, στις οδούς Νοταρά, Σκουζέ και Φίλωνος.

Με το τέλος του πολέμου η περιοχή είχε βρει τον… δρόμο της με λίγα «σπίτια», τα οποία πολλαπλασιάστηκαν από το 1956, όταν η κυβέρνηση Καραμανλή θέσπισε νόμο με τον οποίο έκλειναν οι ομαδικοί οίκοι ανοχής και κάθε σπίτι μπορούσε να έχει μέχρι δύο γυναίκες.

Αυτή η απόφαση θα μπορούσε να είναι ένα βήμα για την ανεξαρτητοποίηση των περίπου 500 δηλωμένων γυναικών της Τρούμπας.

Ομως, όπως θα αποκαλυφθεί αργότερα, με την ανοχή της Αστυνομίας η άδεια του κάθε «σπιτιού» δεν εκδιδόταν σε κάποια γυναίκα, αλλά στον «σωματέμπορο» που υπενοικίαζε το οίκημα για να στεγάζει τις γυναίκες, οι οποίες δούλευαν γι’ αυτόν.

Ιδιαίτερη αναφορά αξίζει να γίνει στις περιόδους που κατέπλεε στο λιμάνι του Πειραιά ο 6ος Αμερικανικός Στόλος.

Η Τρούμπα πλημμύριζε από ναύτες. Η τιμή της βίζιτας διπλασιαζόταν, από τις 27 δραχμές έφτανε τις 55.

Μετά την… ανακάλυψη της Τρούμπας από τον νεορεαλιστικό ελληνικό κινηματογράφο, η συνοικία άρχισε να παίρνει μυθικές διαστάσεις και το 1965 είχε γίνει πλέον «μόδα».

«Και ο καλός κόσμος μας -Πατρίς, θρησκεία, οικογένεια- αφού διασκεδάση με μουσική Ζαμπέττα, κατηφορίζει με το αυτοκίνητό του στη "γειτονιά" αυτή, παίρνει ένα ποτό στα "κέντρα" της κι’ έπειτα τραβάει για το άνετο κρεβάτι του να κοιμηθή τον ύπνο του δικαίου, με την περίσσια ευχαρίστηση ότι χάρηκε και λίγο "χρώμα" της "λαϊκής" αυτής Πειραιώτικης γειτονιάς» έγραφε χαρακτηριστικά επιφυλλίδα της εφημερίδας «Ελευθερία» (φ.12.2.1965). Ανάλογο ρεπορτάζ διαβάζουμε στην εφημερίδα «Αθηναϊκή», με τίτλο «Η Τρούμπα, το νέο "χόμπυ" των Αθηναίων αργόσχολων» και υπότιτλο «Μπουζούκια, στρηπ-τηζ και ολίγος "κίνδυνος"».

Από τις εφημερίδες πάλι (σ.σ. παλιοί δημοσιογράφοι του πειραϊκού ρεπορτάζ έλεγαν, πολλά χρόνια αργότερα, ότι εάν για κάποιες μέρες δεν είχαν θέμα, έγραφαν κάτι για την Τρούμπα που πάντα είχε κάτι να… διηγηθεί) πληροφορούμαστε ότι το 1966 λειτουργούσαν 16 καμπαρέ, με περίπου 200 κορίτσια και 25 μπαρ.

Εκτός από τα κέντρα διασκέδασης, υπήρχαν και 57 «σπίτια», επίσημα δηλωμένα, που απασχολούσαν 340 γυναίκες δηλωμένες και περίπου 40 ανεπίσημα με περίπου 200 αδήλωτες γυναίκες, που προσέφεραν αγοραίο έρωτα.

Εχει μείνει χαρακτηριστικό ανάμεσα στο «σπίτια» να υπάρχει και κάποιο με την πρόχειρη ταμπέλα «εδώ μένει οικογένεια»!

Από το πιο γνωστά καταστήματα της Τρούμπας ήταν το καμπαρέ «Παριζιάνα», το οποίο είχε αρχικά ανοίξει κατά τη δεκαετία του 1940 στη συμβολή των οδών Φίλωνος και Φιλελλήνων και αργότερα μεταφέρθηκε στην οδό Νοταρά, το «Τόνυς Μπαρ», με ελληνική μουσική, και το «Τζων Μπουλ», του οποίου συνιδιοκτήτης ήταν ο Γιώργος Βεϊζαδές που μαζί με τη γυναίκα του Αντιγόνη είχαν κάψει με σίδερο τη 12χρονη υπηρέτριά τους Σπυριδούλα, συγκλονίζοντας το πανελλήνιο τη δεκαετία του 1950.

Αλλα γνωστά μπαρ ήταν το «Πόρτο Ρίκο», το «Κιτ Κατ», το «Μπλακ Κατ», η «Μασκώτ», οι «45 Γιάννηδες» του Τζίνο, όπου γυρίστηκαν σκηνές από την ταινία «Το κάθαρμα», κ.ά.

Σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Το Βήμα» (13.2.1966) γίνεται ένας υπολογισμός του τζίρου της Τρούμπας και προκύπτει ένα πολύ μεγάλο ποσό, ανάλογο των εισπράξεων του Οργανισμού Λιμένος Πειραιά! Ολα αυτά τελείωσαν μόλις λίγους μήνες μετά την επιβολή της δικτατορίας των συνταγματαρχών.

Μέσα σε ένα βράδυ, στις 12 Σεπτεμβρίου 1967, έκλεισαν όλοι οι οίκοι ανοχής και απομακρύνθηκαν οι εκδιδόμενες γυναίκες από εκεί.

Αντίθετα, συνέχισαν να λειτουργούν ορισμένα μπαρ, που διαρκώς υποβαθμίζονταν και σταδιακά έκλειναν, για να φτάσουμε στις αρχές του 2000 να έχουν απομείνει μόνο 15.

Το τέλος επί χούντας

Αποφάσισαν και διέταξαν να κλείσουν οι οίκοι ανοχής σε τρεις μέρες

Οι τίτλοι τέλους για την Τρούμπα «έπεσαν» στις 12 Σεπτεμβρίου 1967, σε μια επίδειξη ψευδεπίγραφης «ηθικής» και δύναμης από τη χούντα και ιδιαίτερα τον… εκλεκτό της δήμαρχο Πειραιά Αρ. Σκυλίτση.

Οπως είπε, την επόμενη μέρα, ο ίδιος ο Σκυλίτσης στη συνεδρίαση του διορισμένου Δημοτικού Συμβουλίου¹ : «[…] η απόφασις διά το κλείσιμο της Τρούμπας ελήφθη από το Συμβούλιον Ασφαλείας».

Το Συμβούλιο Ασφαλείας ήταν ένα όργανο, που λειτούργησε επί χούντας και, όπως εξήγησε ο Σκυλίτσης, απαρτιζόταν από τον διορισμένο νομάρχη, τον εισαγγελέα, τον πρόεδρο Πρωτοδικών, από έναν εκπρόσωπο του στρατιωτικού διοικητή, από τον διοικητή του Τμήματος Ηθών και από τον διευθυντή της αστυνομίας.

Το Συμβούλιο είχε συγκληθεί το Σάββατο 9 Σεπτεμβρίου και πήγε, αν και δεν προκύπτει ότι συμμετείχε, ο δήμαρχος, ο οποίος ζήτησε να ληφθεί απόφαση για την «εκκαθάριση» της Τρούμπας από τους οίκους ανοχής.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Αρ. Σκυλίτση στο Δημοτικό Συμβούλιο, η συνεδρίαση διήρκεσε δυόμισι ώρες, γεγονός που δείχνει ότι υπήρξαν επιφυλάξεις ή ενστάσεις, αλλά τελικά «απεφασίσθη η εκκαθάρισις της όλης περιοχής άνευ ουδεμίας υποχωρήσεως δι’ οιονδήποτε».

«Διότι έκριναν ότι διά λόγους ασφαλείας και διά πολλούς άλλους λόγους, κατόπιν της αιτήσεώς μου, ότι έπρεπε να λήξη αυτή η υπόθεσις, η οποία εμόλυνε το κέντρον της πόλεως. Κατόπιν ο Αστυνομικός Διευθυντής διετάχθη από τον Εισαγγελέα και το Συμβούλιο Ασφαλείας να προχωρήσει επί τω έργω», ανέφερε ο ίδιος.

Η προθεσμία που δόθηκε στους οίκους ανοχής για να κλείσουν εξέπνεε τα μεσάνυχτα της Τρίτης 12 Σεπτεμβρίου.

Στις Αρχές φαίνεται ότι είχε σημάνει… συναγερμός καθώς, όπως είχε πει ο Σκυλίτσης, έφταναν πληροφορίες ότι «επρόκειτο να γίνη αντίδρασις εκ μέρους των ευρισκομένων όλων εις τας οδούς».

Ομως, το πρωί της τελευταίας μέρας διαπιστώθηκε ότι οι «πληροφορίες» της χούντας ήταν όπως συνήθως… παραμύθια.

Ο διορισμένος δήμαρχος Πειραιά ανέφερε ότι οι ιερόδουλες έφυγαν από τα «σπίτια» και πήγαν στην Αστυνομική Διεύθυνση Πειραιά, ζητώντας να τους δοθεί άδεια «να μεταβούν εις την Επαρχίαν διά να εξακολουθήσουν την εξάσκησιν τους επαγγέλματός τους».

Ετσι, το βράδυ οι αστυνομικοί έκαναν περιπολίες στους άδειους δρόμους…

Φαίνεται ότι στην ήσυχη απομάκρυνση έπαιξαν ρόλο κάποιες «διαβεβαιώσεις» ότι το μέτρο ήταν προσωρινό.

Γι’ αυτό την επόμενη μέρα αθηναϊκές και πειραϊκές εφημερίδες (ακόμα και η φιλοχουντική «Ελεύθερος Κόσμος») έγραφαν στο ρεπορτάζ ότι οι ιερόδουλες πρόκειται να επανεγκατασταθούν σε καταλληλότερους χώρους στην περιοχή.

Ομως, ο Αρ. Σκυλίτσης φαίνεται ότι… κίνησε γη και ουρανό για να διαψευσθεί η είδηση περί προσωρινής απομάκρυνσης, κάνοντας μάλιστα και δηλώσεις στο (μοναδικό) ραδιόφωνο.

Πραγματικά, από τότε η Τρούμπα άρχισε να φθίνει. Οχι γιατί το θέλησε η χούντα, κυρίως διότι σταδιακά μετατοπίστηκε η κίνηση του λιμανιού προς το Ικόνιο και τα πληρώματα των πλοίων δεν έβγαιναν στην προβλήτα της Ακτής Μιαούλη, η οποία χρησιμοποιούνταν μόνο για ακτοπλοϊκά επιβατηγά.

Ετσι, τα μπαρ που είχαν απομείνει πρόσφεραν, τα επόμενα χρόνια, μια (από κάθε άποψη) φτηνή διασκέδαση σε αλλοδαπούς και ελάχιστους Ελληνες, συνήθως, ναυτικούς που βρίσκονταν εκεί αναζητώντας κάποιο «μπάρκο» ή έρχονταν από επαρχία, μέχρι που έκλεισαν σχεδόν όλα.

Για να «ξαναγεννηθεί», τα τελευταία χρόνια, η περιοχή προσφέροντας, πια, νεολαιίστικη διασκέδαση κρατώντας το πειραιώτικο χρώμα της.

¹ Τα πρακτικά της συνεδρίασης του Δημοτικού Συμβουλίου Πειραιά της 13ης Σεπτεμβρίου 1967 είναι από το Ιστορικό Αρχείο του δήμου.

Ξενοδοχείο «Γαλλία»

Διαμπερές, με πρόσοψη στην οδό Φίλωνος 117 και το πίσω μέρος στην οδό Νοταρά 114.

Είναι κτίριο τριώροφο με όψεις σε δύο παράλληλους δρόμους.

Χτίστηκε το 1929 και λειτούργησε αρχικά ως κλινική.

Αργότερα, στέγασε το ξενοδοχείο, που ήταν από τα χαρακτηριστικά της περιοχής, προσφέροντας δωμάτια για ολιγόωρη διαμονή.

Εχει χαρακτηριστεί έργο τέχνης, καθώς, όπως το παρακείμενο κτίριο Ποτόγλου, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα κτιρίου ειδικής χρήσης της εποχής του Μεσοπολέμου.

Ξενοδοχείο «Λουξ»

Φίλωνος 115.

Ηταν άλλο ένα ξενοδοχείο, σημείο αναφοράς για την Τρούμπα. Στο υπόγειό του λειτουργούσε το φημισμένο καμπαρέ «Maxim». Το τετραώροφο κτίριο άρχισε να χτίζεται το 1953.

Μετά την κατασκευή του και μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960 στέγαζε τον αγοραίο έρωτα, που προσέφεραν τα κορίτσια της Τρούμπας.

Λέγεται ότι το διαχειριζόταν, τουλάχιστον για κάποια χρόνια, η μαντάμ Σαρλότ, ένα τραβεστί από τη Ρουμανία, που το πραγματικό όνομά του ήταν Κάρολος και ήταν μια από τις χαρακτηριστικές μορφές της Τρούμπας.

Από τα χρόνια της χούντας το ξενοδοχείο είχε ερημώσει και άλλαξε διάφορους ιδιοκτήτες. Ομως, την τελευταία διετία, με την αναγέννηση της συνοικίας ως χώρου διασκέδασης, οι ιδιοκτήτες του το συντήρησαν, με σεβασμό στα χαρακτηριστικά και την ιστορία του, και πλέον αποτελεί ένα όμορφο και σύγχρονο ξενοδοχείο της πόλης.

Κινηματογράφος «Ολύμπικ»

Φίλωνος 88.

Είναι ο μοναδικός από τους συνολικά τρεις κινηματογράφους, που λειτουργούσαν στην Τρούμπα και προέβαλλαν από το πρωί μέχρι τα μεσάνυχτα σε καθημερινή βάση ταινίες περιεχομένου «ακατάλληλου για ανηλίκους».

Αρχικά βρισκόταν σε αίθουσα, στην οδό Φίλωνος 68, ενώ οι άλλοι δύο, που δεν υπάρχουν πια ήταν το «Φως», στην οδό 2ας Μεραρχίας 4, και το «Ηλύσια» ή «Ιλίσια» (Φίλωνος 54).

 Σταύρος Μαλαγκονιάρης

efsyn.gr/