Γλαύκος Κληρίδης 1919 – 2013

Διακεκριμένος Κύπριος πολιτικός και από τις ηγετικές προσωπικότητες της Δεξιάς στη μεγαλόνησο. Διετέλεσε πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας (1993- 2003) και πέτυχε την ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς προηγούμενη λύση του Κυπριακού.Ο Γλαύκος Κληρίδης γεννήθηκε στη Λευκωσία στις 24 Απριλίου 1919 και ήταν
ο μεγαλύτερος γιος του διαπρεπούς δικηγόρου και πολιτικού Ιωάννη Κληρίδη (1887-1961). Φοίτησε στο Παγκύπριο Γυμνάσιο μέχρι την Ε' τάξη και περάτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στο Λονδίνο το 1937. Στη συνέχεια γράφτηκε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου του Λονδίνου, αλλά με την έκρηξη του Β' Παγκοσμίου Πολέμου τον Σεπτέμβριο του 1939 διέκοψε τις σπουδές του και κατατάχθηκε στην Πολεμική Αεροπορία της Μεγάλης Βρετανίας (RAF). Μετέσχε σε αποστολές πάνω από τη Γερμανία και στις 24 Ιουλίου του 1942 το αεροπλάνο του καταρρίφθηκε και ο ίδιος συνελήφθη αιχμάλωτος από τους Γερμανούς. Παρέμεινε σε αιχμαλωσία μέχρι το 1945 και αποπειράθηκε τρεις φορές να δραπετεύσει. Κατά το διάστημα της θητείας του στη RAF παρασημοφορήθηκε για διακεκριμένες υπηρεσίες κατά του εχθρού.
Μετά την επάνοδό του στην Αγγλία συμπλήρωσε τις σπουδές του και το 1948 έλαβε άδεια άσκησης της δικηγορίας. Επανήλθε στην Κύπρο και άσκησε ενεργά τη δικηγορία έως το 1959. Κατά τη διάρκεια του απελευθερωτικού αγώνα (1955-59) ήταν ενεργό μέλος της ΕΟΚΑ με το ψευδώνυμο «Υπερείδης» και παράλληλα υπερασπιζόταν τους Κύπριους αγωνιστές στα δικαστήρια. Μία από τις δραματικότερες υποθέσεις που ανέλαβε ήταν αυτή της υπεράσπισης του Μιχαήλ Καραολή, κατά την οποία δημόσιος κατήγορος ήταν ο Ραούφ Ντεκτάς, ο μετέπειτα ηγέτης των Τουρκοκυπρίων. Ετοίμασε, επίσης, φάκελο για πολλές περιπτώσεις παραβίασης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από τους Άγγλους, τις οποίες παρουσίασε η Ελληνική Κυβέρνηση στην Επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Συμβουλίου της Ευρώπης.

Ο Γλαύκος Κληρίδης με τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο

Πήρε μέρος στη Διάσκεψη του Λονδίνου το 1959 και κατά τη μεταβατική περίοδο, μεταξύ αποικιακής διακυβέρνησης και ανεξαρτησίας (1959-1960), διατέλεσε υπουργός Δικαιοσύνης υπό τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο. Την ίδια περίοδο διατέλεσε αρχηγός της Ελληνοκυπριακής Αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα. Στις πρώτες προεδρικές εκλογές (13 Δεκεμβρίου 1959) υποστήριξε την υποψηφιότητα του αρχιεπισκόπου Μακαρίου αντί του πατέρα του Ιωάννη Κληρίδη. Όταν κατηγορήθηκε ότι παραβίαζε τη χριστιανική εντολή «τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα σου...», αυτός απαντούσε με το αρχαιοελληνικό ρητό «πατρός τε και μητρός τε και των άλλων προγόνων απάντων τιμιότερον και αγιότερον εστίν η πατρίς». Στις πρώτες βουλευτικές εκλογές (31 Ιουλίου 1960) ήταν επικεφαλής του δεξιού «Πατριωτικού Μετώπου». Εκλέχθηκε βουλευτής Λευκωσίας και στη συνέχεια Πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων της Κυπριακής Δημοκρατίας. Στη θέση αυτή παρέμεινε έως τον Ιούλιο του 1976. Το 1964 ηγήθηκε της ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Διάσκεψη του Λονδίνου και το 1968 ορίστηκε εκπρόσωπος της ελληνοκυπριακής πλευράς στις συνομιλίες για το Κυπριακό που άρχισαν με πρωτοβουλία του γ.γ. του ΟΗΕ, Ου Θαντ. Εκπρόσωπος των Τουρκοκυπρίων ήταν ο παλιός του γνώριμος από τα δικαστήρια Ραούφ Ντεκτάς. Το 1969 συγκρότησε με τον Πολύκαρπο Γεωρκάτζη το «Ενιαίον Κόμμα», το οποίο αναδείχθηκε το μεγαλύτερο κόμμα της Κύπρου στις εκλογές της 5ης Ιουλίου του 1970. Δύο χρόνια νωρίτερα είχε πρωτοστατήσει στην επανεκλογή του Μακαρίου στην Προεδρία της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Μετά το πραξικόπημα εναντίον του Μακαρίου (15 Ιουλίου 1974) και την επακολουθήσασα τουρκική εισβολή στην Κύπρο (20 Ιουλίου), ο Κληρίδης ανέλαβε προσωρινά την Προεδρία της Δημοκρατίας υπό την ιδιότητά του ως Προέδρου της Βουλής έως τις 7 Δεκεμβρίου 1974, οπότε επέστρεψε στην Κύπρο ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, που είχε εξαναγκασθεί από τους πραξικοπηματίες να εγκαταλείψει τη μεγαλόνησο. Τότε, ο Κληρίδης επανήλθε στα καθήκοντά του και παράλληλα ανέλαβε εκπρόσωπος των Ελληνοκυπρίων στις διακοινοτικές συνομιλίες. Παρέμεινε στη θέση αυτή έως τις Συνομιλίες της Βιέννης (Φεβρουάριος του 1978), οπότε παραιτήθηκε, επειδή κατηγορήθηκε ότι υπερέβη τις οδηγίες που του είχαν δοθεί.

Ραούφ Ντενκτάς - Γλαύκος Κληρίδης

Στις 4 Ιουλίου του 1976 ανακοίνωσε την ίδρυση ενός νέου κομματικού σχηματισμού με την ονομασία «Δημοκρατικός Συναγερμός», αφού προηγουμένως διέλυσε το «Ενιαίον Κόμμα». Ο ΔΗΣΥ μαζί με το κομουνιστικό ΑΚΕΛ είναι σήμερα τα δύο μεγάλα κόμματα της Κύπρου. Κατά τις βουλευτικές εκλογές του 1981, του 1985 και του 1991, ήταν επικεφαλής του συνδυασμού του ΔΗΣΥ και εξελέγη Βουλευτής Λευκωσίας. Στη Βουλή των Αντιπροσώπων, ως Πρόεδρος του κόμματος, ηγήθηκε της κοινοβουλευτικής ομάδας του ΔΗΣΥ μέχρι της εκλογής του ως Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας το 1993. Τον Φεβρουάριο του 1988 διεκδίκησε για πρώτη φορά την Προεδρία της Δημοκρατίας, αλλά ηττήθηκε από τον ανεξάρτητο (με την υποστήριξη του ΑΚΕΛ) Γιώργο Βασιλείου. Πέντε χρόνια αργότερα (14 Φεβρουαρίου 1993) επικράτησε δύσκολα του Γιώργου Βασιλείου και ανέλαβε την Προεδρία της Δημοκρατίας. Επανεξελέγη στις 15 Φεβρουαρίου 1998 με αντίπαλο τον Γιώργο Ιακώβου (ΔΗΚΟ-ΑΚΕΛ). Μείζον επίτευγμα της Προεδρίας του ήταν η ένταξη της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Ένωση, χωρίς προηγούμενη λύση του Κυπριακού. Στις εκλογές του Φεβρουαρίου του 2003 διεκδίκησε και τρίτη προεδρική θητεία, αλλά ηττήθηκε καθαρά από τον Τάσσο Παπαδόπουλο και αποχώρησε της ενεργού πολιτικής. Στο δημοψήφισμα της 24ης Απριλίου του 2004 τάχθηκε υπέρ του σχεδίου Ανάν για τη λύση του Κυπριακού.
Ο Γλαύκος Κληρίδης διετέλεσε Πρόεδρος του Κυπριακού Ερυθρού Σταυρού από το 1961 έως το 1963 και σε αναγνώριση των εξαίρετων υπηρεσιών του, του απονεμήθηκε τιμητική διάκριση και ανακηρύχθηκε ισόβιο μέλος. Ο Πάπας Ιωάννης 23ος του απένειμε το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξης του Αγίου Τάφου ως αναγνώριση των υπηρεσιών που είχε προσφέρει και της κατανόησης που είχε δείξει ως Αρχηγός της Ελληνοκυπριακής αντιπροσωπείας στη Μικτή Επιτροπή για το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, σχετικά με τη θρησκευτική μειονότητα των Ρωμαιοκαθολικών (Λατίνων) της Κύπρου. Είχε τιμηθεί και από την Ελλάδα με τα Διάσημα του Μεγαλόσταυρου του Τάγματος του Σωτήρος από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κωνσταντίνο Καραμανλή.
Ήταν νυμφευμένος με τη ινδικής καταγωγής Λίλα-Ειρήνη (1921-2007), με την οποία απέκτησε μία κόρη, την Καίτη Κληρίδου (1949), ηγετικό στέλεχος του ΔΗΣΥ σήμερα. Στο συγγραφικό του έργο περιλαμβάνονται τα βιβλία «Η Κατάθεσή μου» (σε τέσσερις τόμους) και «Ντοκουμέντα μιας Εποχής, 1993 - 2003».
Ο Γλαύκος Κληρίδης πέθανε αργά το απόγευμα της 15ης Νοεμβρίου 2013 στην κλινική «Ευαγγελίστρια» της Λευκωσίας, σε ηλικία 94 ετών. Η πορεία της υγείας του είχε επιδεινωθεί ραγδαία τις τελευταίες ημέρες από νεφρική ανεπάρκεια, την οποία προκάλεσε ο διαβήτης.
πηγη