Μπεφάνα, η μάγισσα των Χριστουγέννων

Η Μπεφάνα σύμφωνα με την ιταλική λαογραφική παράδοση είναι μια καλή μα και άσχημη γριούλα που μοιράζει δώρα στα παιδιά το βράδυ της παραμονής των Φώτων (μεταξύ 5ης και 6ης Ιανουαρίου).
Σύμφωνα με τον μύθο, τη νύχτα που γεννήθηκε ο Χριστός, οι τρεις μάγοι επισκέφθηκαν τη Μπεφάνα στο σπίτι της, φάγαν, ήπιαν, ξεκουράστηκαν, και όταν
έφευγαν της πρότειναν να πάει μαζί τους για να προσκυνήσουν το Χριστό και να του δώσουν δώρα. Αυτή όμως αρνήθηκε. Μετά το μετάνιωσε κι ένιωσε τύψεις. Από τότε, κάθε χρόνο πετάει με τη σκούπα της και μοιράζει δώρα σε όλα τα παιδιά, ελπίζοντας ότι κάποιο από αυτά είναι ο Χριστός. Γεμίζει τις κάλτσες των καλών παιδιών με δώρα, ενώ τις κάλτσες των "κακών" παιδιών με κάρβουνο (το οποίο είναι απλώς ένα γλυκό σε σχήμα κάρβουνου!). Η λέξη "Μπεφάνα", μάλιστα, προέρχεται από την ελληνική λέξη "Επιφάνια". Στην Ιταλία, σύμφωνα με την παράδοση, δεν είναι ο Άη-Βασίλης με την κόκκινη κάπα από την Καισαρεία, που θα φέρει τα δώρα, αλλά η Μπεφάνα! Mια ευγενική, γριά μάγισσα, το θηλυκό αντίστοιχο αρχέτυπο του Άγιου Βασίλη. Μόνο που τα δώρα δεν τα φέρνει τα Χριστούγεννα ή την Πρωτοχρονιά αλλά την παραμονή των Θεοφανείων όταν η Μπεφάνα κατεβαίνει με τη σκούπα της από την καμινάδα των σπιτιών. Ο εορτασμός της φαίνεται να προέρχεται από τελετή των Ρωμαίων προς τιμήν της Strenia ή Strenua, θεάς του νέου έτους. Τη μέρα αυτή οι Ρωμαίοι έκαναν ανταλλαγή δώρων, σύμβολα καλών οιωνών και ευημερίας. Σ'αυτές τις τελετουργίες, ως δώρα προσφέρονταν σύκα, χουρμάδες και μέλι. Σύμφωνα με την ιστορία, είχε αρνηθεί να ακολουθήσει τους τρεις μάγους, που την είχαν προσκαλέσει να ψάξουν μαζί, ακολουθώντας το λαμπερό αστέρι για το νεογέννητο Χριστό. Εκείνη προτίμησε να συνεχίσει τις δουλειές της, το νοικοκυριό της, αντί να τρέχει στις ερημιές. Αργότερα όμως που το καλοσκέφτηκε, το μετάνιωσε και κατάλαβε το λάθος της. Όμως ήταν ήδη αργά, μιας και οι τρεις μάγοι με τις καμήλες είχαν ήδη πάρει το δρόμο τους και δε μπορούσε να βρει τα ίχνη τους για να τους ακολουθήσει με τη μαγική της σκούπα. Έτσι, αποφάσισε να αρχίσει να πετάει πάνω απ' όλα τα σπίτια του κόσμου και να ρίχνει σε κάθε καμινάδα κι ένα δώρο, με την ελπίδα ότι σε κάποιο από αυτά τα σπίτια θα έχει γεννηθεί το θείο βρέφος για να λάβει επιτέλους το δώρο, που του χρωστά... Συνήθως απεικονίζεται ως μια γριά, καβάλα σ 'ένα σκουπόξυλο, φορώντας κόκκινη ρόμπα, καπέλο, ένα πολύχρωμο σάλι και μουντζουρωμένη απ'την καπνιά, χαμογελώντας να μεταφέρει ένα σάκκο γεμάτο δώρα και παιχνίδια. Με την πάροδο του χρόνου,το παραμύθι παραλάσσεται και η Μπεφάνα αφήνει δώρα μόνο στα καλά και υπάκουα παιδιά. Στα άτακτα, ανυπάκουα, σκανταλιάρικα και ζωηρά παιδάκια προτιμά να αφήσει αντί για δώρα, κάρβουνα στα παπούτσια τους. Για να την καλοπιάσουν τα παιδιά και η οικογένειά τους τής αφήνουν συνήθως ένα ποτήρι κρασί και ένα πιάτο με λιχουδιές δίπλα στο τζάκι. Σε περιοχές, όπως της αγροτικής Σικελίας ,υποστηρίζουν πως η Μπεφάνα ,αν είσαι καλονοικοκύρης,θα σκουπίσει και το σπίτι πριν φύγει...σύμβολο απομάκρυνσης των προβλημάτων και των ταλαιπωριών της χρονιάς! Ακολουθεί ένα Ιταλικό παιδικό τραγούδι το οποίο τα παιδιά τραγουδούν για την “La Befana” La Befana vien di notte con le scarpe tutte rotte col cappello alla romana viva viva la Befana
http://ilianavolonaki.