Ο συνολικός αριθμός των ανθρώπων, κάθε ηλικίας, που έχασαν την ζωή τους από την Πολιορκία υπολογίζεται στο 1,5 εκατομμύριο και θα ήταν υπερπολλαπλάσιος χωρίς τις ριψοκίνδυνες επιχειρήσεις του Κόκκινου Στρατού για την εκκένωση της πόλης και την διάσωση, καταρχήν, των παιδιών και των ανήμπορων. Είναι χαρακτηριστικό του εφιάλτη που έζησαν οι κάτοικοι, πως μόλις το 3% του παραπάνω αριθμού σκοτώθηκε από τους βομβαρδισμούς ή από πυρά. Το 97% πέθανε από την πείνα. Στην Δίκη της Νυρεμβέργης τεκμηριώθηκαν 632.000 θάνατοι από τον λιμό εξαιτίας της Πολιορκίας.
Η πολιτιστική καταστροφή, αλλά και οι ηρωικές προσπάθειες διάσωσης του μουσειακού και αρχιτεκτονικού πλούτου της πόλης είναι ένα επίσης ξεχωριστό κεφάλαιο.
Υπάρχει, όμως, ένα εν πολλοίς άγνωστο κεφάλαιο αυτής της τραγικής εποποιίας που αξίζει να αναδειχθεί, αφενός λόγω της πρωτοτυπίας του, αφετέρου ως χαρακτηριστικό παράδειγμα του τί εννοείται πίσω από την φράση – κλειδί του Μεγάλου Πατριωτικού Πολέμου: «Τα πάντα για την Νίκη!».
Πολύ γρήγορα μετά την έναρξη της πολιορκίας, η πείνα ερχισε να εξαπλώνεται. Σύντομα τέλειωσαν τα αποθέματα των τροφών και ο κόσμος άρχισε να στρέφεται σε οτιδήποτε μπορούσε να φαγωθεί, ξεκινώντας από τα ζώα. Σε σύντομο χρονικό διάστημα, τα σκυλιά και οι γάτες άρχισαν να σπανίζουν στους δρόμους της πολιορκημένης πόλης. Μόλις εξαφανίστηκαν τα αδέσποτα ήρθε η σειρά των κατοικίδιων, με όσο δράμα μπορεί να κουβαλάει αυτή η τραγική διαδικασία για τα νοικοκυριά που αναγκάζονταν να θυσιάσουν αγαπημένα μέλη τους, ουσιαστικά, για να ταϊσουν τα παιδιά.
Παρεμπιπτόντως, υπήρχαν και περιπτώσεις, σπάνιες μεν, που κάποιες οικογένειες δεν θυσίασαν τα κατοικίδιά τους. Η πλέον γνωστή είναι αυτή του γάτου Μαξίμ, που ζούσε με την οικογένεια της Βέρας Βολόγκντινα, την μαμά και τον παππού της, μαζί με τον παπαγάλο Ζακό. Ο παππούς εκλιπαρούσε να φάνε τον γάτο, αλλά μαμά και κόρη δεν ήθελαν ούτε να το ακούσουν. Τα ζώα έχασαν τρίχωμα και φτερά από την πείνα. Μάλιστα η Βέρα αντάλλαξε το μαχαίρι του παππού με λίγους σπόρους για να ταϊσει τον Ζακό. Οταν έφευγαν από το σπίτι κλείδωναν τον Μαξίμ στο δωμάτιο και έπαιρναν το κλειδί για να τον σώσουν από τον παππού. Μια μέρα, ωστόσο, που έλειπε και ο παππούς, ο γάτος κατάφερε να βγει από το δωμάτιο και να μπει στο κλουβί του παπαγάλου. Υπό κανονικές συνθήκες, ο γάτος θα έτρωγε το πουλί. Οταν όμως γύρισαν όλοι σπίτι, είδαν τον γάτο και τον παπαγάλο να κοιμούνται αγκαλιά προσπαθώντας να ζεσταθούν. Εκτοτε κανείς δεν διανοήθηκε να πειράξει τον Μαξίμ. Ο Ζακό δεν άντεξε τελικά και πέθανε. Ο Μαξίμ όμως επέζησε της πολιορκίας και μάλλον είναι το μοναδικό γατί του Λένινγκραντ που τα κατέφερε.
Ωστόσο, όταν εξαφανίστηκαν τα γατιά από την πόλη εμφανίστηκε ένας θανάσιμος κίνδυνος: Οι αρουραίοι, οι οποίοι άρχισαν να πληθαίνουν ανεξέλεγκτα, να τρώνε τα ελάχιστα αποθέματα τροφίμων, να επιτίθενται στους ανθρώπους και να είναι εν δυνάμει φορείς επιδημιών. Στην μάχη εναντίον των τρωκτικών ρίχτηκαν πολύτιμες δυνάμεις των υπερασπιστών της πόλης που αποσπάστηκαν από την άμυνά της για να πυροβολούν τους αρουραίους. Χρησιμοποιήθηκαν άρματα μάχης για να τους λίωνουν, ενώ τα τραμ αναγκάζονταν να σταματούν για να περνούν οι «στρατιές» των τρωκτικών.
Η
κατάσταση είχε φτάσει στο απροχώρητο. Τον σκληρό Γενάρη του 1943 λοιπόν
αποφασίζεται και σχεδιάζεται μια ιδιαίτερη επιχείρηση, με αφορμή και
την μερική χαλάρωση της πολιορκίας λόγω της επέλασης του Κόκκινου
Στρατού. Ετσι, γεμίζουν τέσσερα βαγόνια με γκρίζες γάτες – που
θεωρούνται ιδιαίτερα καλοί κυνηγοί αρουραίων – και τις στέλνουν από το
Γιαροσλάβ στο Λένινγκραντ σε μια καθαρά στρατιωτικού τύπου αποστολή
εκκαθάρισης της πόλης από τους αρουραίους.Η επιχείρηση στέφθηκε με μερική επιτυχία, σώζωντας, πάντως την πόλη. Γι’ αυτό, αμέσως μετά τον πόλεμο, η επιχείρηση επαναλήφθηκε με γάτες από την Σιβηρία, το Ομσκ, το Τιουμέν που προχώρησαν σε απόλυτη εκκαθάριση από τα τρωκτικά.
Σήμερα, στην μνήμη και προς τιμήν αυτών των τριχωτών «μαχητών» της Αντιφασιστικής Νίκης, υπάρχει το άγαλμα του γάτου Ελισέι και της γάτας Βασιλίσα σε έναν δρόμο του Λένινγκραντ.
Πηγή: toperiodiko.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου